Việc mua nhượng quyền là một quyết định kinh doanh quan trọng, đòi hỏi sự cẩn trọng và xem xét kỹ lưỡng. Trước khi mua nhượng quyền, hãy tìm hiểu về phân loại các mô hình nhượng quyền thông qua bài viết này của Chăm sóc Mẹ bé để đưa ra quyết định một cách thông minh và đúng đắn.

Nhượng quyền là gì?

Nhượng quyền là quá trình chuyển giao quyền sử dụng, quyền sở hữu hoặc quyền khai thác một sản phẩm, dịch vụ hoặc thương hiệu từ người sở hữu ban đầu (franchisor) cho một bên thứ hai (franchisee). Trong quá trình nhượng quyền, bên nhượng quyền cung cấp quyền sử dụng thương hiệu, công nghệ, quy trình kinh doanh và hỗ trợ cho bên nhận quyền sở hữu. Bên nhượng quyền thường nhận được một khoản phí khởi tạo và các khoản phí tiếp theo dựa trên doanh thu hoặc lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh của bên nhận quyền sở hữu.

Việc nhượng quyền giúp bên nhận quyền sở hữu truy cập vào một mô hình kinh doanh đã được kiểm chứng và thành công, cũng như nhận được hỗ trợ và đào tạo từ bên nhượng quyền. Đối với bên nhượng quyền, việc nhượng quyền giúp mở rộng mạng lưới kinh doanh và phát triển thương hiệu của họ thông qua việc có những đối tác địa phương.

Nhượng quyền được áp dụng trong nhiều lĩnh vực kinh doanh, bao gồm nhượng quyền nhà hàng, cửa hàng bán lẻ, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và làm đẹp, khách sạn, giáo dục,…

Đặc điểm của mô hình nhượng quyền

Mô hình nhượng quyền có những đặc điểm cơ bản sau:

• Quyền sở hữu thương hiệu: Mô hình nhượng quyền dựa trên việc chuyển giao quyền sử dụng thương hiệu từ bên nhượng quyền cho bên nhận quyền sở hữu. Thương hiệu đóng vai trò quan trọng trong việc tạo độ tin cậy và sự nhận diện từ phía khách hàng.
• Chuyển giao quy trình kinh doanh: Bên nhượng quyền chuyển giao quy trình kinh doanh đã được thiết lập và thử nghiệm thành công cho bên nhận quyền sở hữu. Điều này bao gồm các quy trình vận hành, quy trình sản xuất, tiếp thị, quản lý và các hoạt động kinh doanh khác.
• Hỗ trợ và đào tạo: Một trong những đặc điểm quan trọng của mô hình nhượng quyền là sự hỗ trợ và đào tạo từ bên nhượng quyền. Bên nhượng quyền cung cấp sự hỗ trợ về quản lý, tiếp thị, đào tạo nhân viên, quản lý nguồn lực và hỗ trợ kỹ thuật để giúp bên nhận quyền sở hữu vận hành hiệu quả và thành công.
• Quan hệ hợp đồng: Mô hình nhượng quyền dựa trên một hợp đồng nhượng quyền giữa bên nhượng quyền và bên nhận quyền sở hữu. Hợp đồng này xác định các quyền, trách nhiệm, điều kiện và quy định của cả hai bên và là cơ sở pháp lý cho mô hình nhượng quyền.
• Phí và doanh thu: Mô hình nhượng quyền thường liên quan đến việc trả phí ban đầu (phí nhượng quyền) từ bên nhận quyền sở hữu cho bên nhượng quyền. Ngoài ra, bên nhận quyền sở hữu thường phải trả một phần doanh thu hoặc một khoản phí tiếp theo (phí quảng cáo, phí cung cấp) dựa trên doanh thu hoặc lợi nhuận mà họ thu được từ hoạt động kinh doanh.

Mô hình nhượng quyền tạo ra một mối quan hệ đối tác giữa bên nhượng quyền và bên nhận quyền sở hữu, tận dụng sự thành công và kinh nghiệm đã có để phát triển một mô hình kinh doanh đồng nhất và nhân rộng. Đặc điểm của mô hình nhượng quyền cho phép bên nhận quyền sở hữu tận dụng thương hiệu, quy trình kinh doanh và hỗ trợ từ bên nhượng quyền, giúp giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công.

• Tính đồng nhất: Mô hình nhượng quyền giúp tạo ra sự đồng nhất trong hoạt động kinh doanh. Bằng cách áp dụng quy trình, tiêu chuẩn và hướng dẫn từ bên nhượng quyền, các đơn vị nhượng quyền có thể đảm bảo rằng sản phẩm hoặc dịch vụ được cung cấp đều nhau và tuân thủ các quy định đã đặt ra. Điều này giúp tạo ra một trải nghiệm nhất quán cho khách hàng và xây dựng lòng tin với thương hiệu.
• Sự mở rộng và nhân rộng: Mô hình nhượng quyền cung cấp cơ hội cho bên nhận quyền sở hữu mở rộng mạng lưới kinh doanh một cách nhanh chóng và hiệu quả. Bằng cách nhượng quyền cho các đơn vị khác, bên nhượng quyền có thể mở rộng quy mô hoạt động và tiếp cận các thị trường mới một cách nhanh chóng mà không cần đầu tư lớn vào cơ sở hạ tầng và quảng bá thương hiệu. Điều này giúp tăng trưởng và phát triển kinh doanh nhanh chóng.
• Chia sẻ rủi ro và cơ hội: Mô hình nhượng quyền giúp chia sẻ rủi ro và cơ hội giữa bên nhượng quyền và bên nhận quyền sở hữu. Bên nhượng quyền chịu rủi ro ban đầu và đầu tư vào việc phát triển thương hiệu và quy trình kinh doanh. Trong khi đó, bên nhận quyền sở hữu có cơ hội kinh doanh và tận dụng những lợi ích và hỗ trợ từ bên nhượng quyền.

4 cách phân loại các mô hình nhượng quyền

Có nhiều cách để phân loại các mô hình nhượng quyền dựa trên các yếu tố khác nhau. Dưới đây là 4 cách phân loại phổ biến:

Phân loại mô hình nhượng quyền dựa trên ngành nghề

• Nhượng quyền thương mại dành cho nhà hàng và dịch vụ ăn uống.
• Nhượng quyền bán lẻ: gồm các ngành như cửa hàng tiện lợi, cửa hàng thuốc tây, siêu thị, cửa hàng đồ điện tử, vv.
• Nhượng quyền dịch vụ chăm sóc sức khỏe và làm đẹp: spa, phòng tập gym, salon tóc, vv.
• Nhượng quyền giáo dục: trung tâm gia sư, trung tâm đào tạo, trường học, vv.
• Nhượng quyền khách sạn và du lịch: khách sạn, nhà nghỉ, công ty du lịch, vv.
• Nhượng quyền dịch vụ ô tô: cửa hàng sửa chữa ô tô, trạm xăng, dịch vụ cho thuê ô tô, vv.

Phân loại mô hình nhượng quyền dựa trên quy mô và vị trí

• Nhượng quyền quốc gia: khi bên nhượng quyền chuyển giao quyền sử dụng thương hiệu và mô hình kinh doanh cho bên nhận quyền sở hữu trên toàn quốc.
• Nhượng quyền vùng địa lý: khi bên nhượng quyền chuyển giao quyền sử dụng thương hiệu và mô hình kinh doanh cho bên nhận quyền sở hữu trong một khu vực địa lý cụ thể.
• Nhượng quyền thành phố hoặc khu vực: khi bên nhượng quyền chuyển giao quyền sử dụng thương hiệu và mô hình kinh doanh cho bên nhận quyền sở hữu trong một thành phố hoặc khu vực nhỏ hơn.

Phân loại mô hình nhượng quyền dựa trên phạm vi quyền sử dụng thương hiệu

• Nhượng quyền độc quyền (exclusive franchising): khi bên nhận quyền sở hữu có quyền sử dụng thương hiệu và mô hình kinh doanh duy nhất trong một khu vực cụ thể.
• Nhượng quyền không độc quyền (non-exclusive franchising): khi bên nhượng quyền có thể chuyển giao quyền sử dụng thương hiệu và mô hình kinh doanh cho nhiều bên nhận quyền sở hữu trong cùng một khu vực.

Phân loại mô hình nhượng quyền dựa trên mức độ kiểm soát và quản lý

• Nhượng quyền chặt chẽ (tight control franchising): Bên nhượng quyền giữ quyền kiểm soát và quản lý chặt chẽ các hoạt động kinh doanh của bên nhận quyền sở hữu. Bên nhượng quyền định rõ quy trình, quy định và tiêu chuẩn mà bên nhận quyền sở hữu phải tuân thủ.
• Nhượng quyền linh hoạt (loose control franchising): Bên nhượng quyền cho phép bên nhận quyền sở hữu có mức độ tự chủ cao trong việc vận hành và quản lý doanh nghiệp, đồng thời vẫn tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn đã được đặt ra.

Phân loại các mô hình nhượng quyền giúp xác định và phân loại các loại hình kinh doanh nhượng quyền dựa trên các yếu tố khác nhau như ngành nghề, quy mô, phạm vi và mức độ kiểm soát. Việc hiểu rõ các loại mô hình nhượng quyền giúp các bên liên quan nhận biết và định hình mô hình kinh doanh phù hợp với nhu cầu và mục tiêu của họ.